Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Υγεία>>Κατάθλιψη ή μήπως όχι;

banner roots

Κατάθλιψη ή μήπως όχι;
29.10.2018 | 09:56

Κατάθλιψη ή μήπως όχι;

Συντάκτης:  FM 100 Newsroom
Κατηγορία: Υγεία

Γράφει η Φανή Λούγκλου,
ΜΑ Κλινική Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος

Πολύ γνωστή λέξη στις μέρες μας. Όλοι έχουμε κάποιο γνωστό ή συγγενή που ταλαιπωρείται από κατάθλιψη. Είναι όμως έτσι; Πάσχουν όντως από κατάθλιψη ή ακολουθούν απλά τη «μόδα της εποχής»; Συχνά, τα άτομα που νιώθουν θλίψη ή δεν είναι ικανοποιημένα από την καθημερινότητά τους λένε ότι έχουν κατάθλιψη.

Στην πραγματικότητα, όμως αντιδρούν σε ενοχλητικά ή θλιβερά γεγονότα, στη δικαιολογημένη κούραση ή σε αρνητικές σκέψεις της καθημερινότητάς. Δυστυχώς η χρήση του όρου «κατάθλιψη» συγχέει την απόλυτα φυσιολογική εναλλαγή διάθεσης και συναισθημάτων με ένα δυσλειτουργικό κλινικό σύνδρομο. Όλοι νιώθουμε ενίοτε απογοητευμένοι ή λυπημένοι, αυτό δε σημαίνει ότι έχουμε κατάθλιψη.

Η φυσιολογική κακή διάθεση δεν είναι σχεδόν ποτέ τόσο έντονη που να επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα σε μεγάλο βαθμό και περνά μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Η κακή διάθεση μπορεί κάποιες φορές να είναι και ευεργετική, γιατί μπορεί να μας οδηγήσει σε αλλαγές, να μας ενδυναμώσει και να ξεκαθαρίσει καταστάσεις.

Η κλινική κατάθλιψη, όμως, είναι μια πολύ σοβαρή ψυχολογική διαταραχή. Προκαλεί μεγάλο ψυχικό πόνο που διαρκεί και παραλύει το άτομο. Τα άτομα με κλινική κατάθλιψη δυσκολεύονται να διαχειριστούν τη μέρα τους, ακόμα και να ασχοληθούν ή να ολοκληρώσουν δραστηριότητες που στους άλλους φαίνονται αυτόματες και απλές.

Η κλινική κατάθλιψη περιλαμβάνει πολλά περισσότερα συμπτώματα από τη θλίψη και επηρεάζει πολλούς τους τομείς της ζωής του ατόμου. Τα συμπτώματα χωρίζονται σε πέντε τομείς λειτουργικότητας (Garaetal., 1993):

1. Συναισθηματικά συμπτώματα: Τα περισσότερα άτομα με κατάθλιψη νιώθουν έντονη θλίψη και απελπισία. Δε λαμβάνουν χαρά και ικανοποίηση ακόμα και από δραστηριότητες που παλαιότερα τους άρεσαν. Παράλληλα, μπορεί να νιώθουν άγχος, θυμό, ζήλεια, κτλ.

2. Συμπτώματα κινήτρων: Τα άτομα με κατάθλιψη συνήθως χάνουν το ενδιαφέρον τους και δε συμμετέχουν στις συνηθισμένες τους δραστηριότητες. Σχεδόν όλοι αναφέρουν ότι έχουν χάσει , την πρωτοβουλία και τον αυθορμητισμό τους και χρειάζεται να αναγκάσουν τον εαυτό τους να πάνε στη δουλειά, να φάνε ή ακόμα και να συζητήσουν. Ο AaronBeck (1967) περιέγραψε αυτή την κατάσταση ως «παράλυση της θέλησης».

3. Συμπεριφορικά συμπτώματα: Η δραστηριότητα των καταθλιπτικών ατόμων μειώνεται δραστικά και γίνονται όλο και λιγότερο παραγωγικοί. Αναζητούν τη μοναξιά, δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή να ξυπνήσουν, κινούνται πιο αργά και μοιάζει να έχει εξαντληθεί η ενέργειά τους. Ακόμα και ο λόγος τους μπορεί να είναι πιο αργός, μονότονος και χωρίς βλεμματική επαφή.

4. Γνωστικά συμπτώματα:Τα καταθλιπτικά άτομα έχουν γενικά αρνητική εικόνα και όσον αφορά τον εαυτό τους αλλά και του κόσμου γενικότερα.Συνήθως, πιστεύουν ότι τίποτα και ποτέ δε θα βελτιωθεί και νιώθουν ανίκανοι να ελέγξουν ή να αλλάξουν κάτι στη ζωή τους. Επειδή περιμένουν το χειρότερο, είναι πιθανό να εκφράσουν αναβλητικότητα. Επίσης, έχουν μειωμένη συγκέντρωση και προσοχή, κακή μνήμη και δυσκολία επίλυσης απλών καθημερινών προβλημάτων.

5. Σωματικά συμπτώματα: Η κατάθλιψη συχνά συνοδεύεται από πονοκεφάλους, στομαχικές διαταραχές, ζαλάδες και γενικό σωματικό πόνο.
Βλέποντας τους τομείς που επηρεάζονται από την κατάθλιψη, γίνεται φανερό ότι δεν είναι ανεξάρτητοι από ένας από τον άλλον. Για παράδειγμα, όταν κάποιος νιώθει έντονη απογοήτευση (συναισθηματικό σύμπτωμα) δεν έχει όρεξη να φάει (σύμπτωμα κινήτρου) οπότε δεν μαγειρεύει (συμπεριφορικό). Ή κάποιος που δεν κοιμάται καλά (συμπεριφορικό), δεν μπορεί να συγκεντρωθεί λόγω κούρασης (γνωστικό) και έχει πονοκέφαλο (σωματικό). Εφόσον οι τομείς είναι αλληλένδετοι, επηρεάζει ο ένας τον άλλον, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται φαύλοι κύκλοι που όσο βαθαίνουν, τόσο πιο δύσκολο είναι για το άτομο να ξεφύγει από αυτούς.

Για την ορθή διάγνωση τηςκατάθλιψης, απαιτείται αξιολόγηση από ψυχίατρο ή ψυχολόγο. Το άτομο μπορεί να λάβει τη διάγνωση του Μείζονος Καταθλιπτικού Επεισοδίου όταν βιώνει τουλάχιστον πέντε από τα συμπτώματα που περιγράφονται στο DSM-V (DiagnosticandStatisticalManual–V) για δύο εβδομάδες ή και περισσότερο. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι αυτά τα συμπτώματα να μην προκαλούνται από τη χρήση ουσιών ή από κάποια σωματική ασθένεια. Από κει και πέρα, το DSM-V κατηγοριοποιεί την κατάθλιψη ως επαναλαμβανόμενη (όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα επεισόδια), εποχική (όταν επηρεάζεται από την εναλλαγή των εποχών), κατατονική (όταν κυριαρχείται από πλήρη ακινησία ή υπερκινητικότητα) και επιλόχεια (μετά από τοκετό).

Τα άτομα που εκφράζουν χρόνια αλλά πιο ήπια συμπτώματα ίσως λάβουν διάγνωση για δυσθυμική διαταραχή. Εδώ μόνο δύο ή τρία συμπτώματα με διάρκεια δύο ετών (ένα έτος για παιδιά και εφήβους) και το άτομο μπορεί γενικά να λειτουργήσει στην καθημερινότητά του.

Η κατάθλιψη έχει μεγάλο ποσοστό θεραπείας. Η θεραπεία όμως απαιτεί τη συνεργασία ειδικού (ψυχιάτρου, ψυχολόγου ή και τα δύο). Πολλές φορές τα άτομα με κατάθλιψη πιστεύουν ότι μπορούν να την αντιμετωπίσουν μόνοι τους, και ίσως στιγμιαία να τα καταφέρουν. Δεν είναι σπάνιο όμως, τα καταθλιπτικά συμπτώματα να επιστρέφουν και μάλιστα ακόμη πιο έντονα.

Υπάρχει μεγάλο εύρος θεραπευτικών προσεγγίσεων για την κατάθλιψη, όπωςη ψυχοδυναμική θεραπεία, η συμπεριφορική, η γνωστική, η κοινωνικο-πολιτιστική (διαπροσωπική και ζευγαριού) και τέλος η φαρμακευτική. Φαίνεται ότι οι πιο επιτυχημένες μορφές θεραπείας είναι η γνωστική, η διαπροσωπική και η φαρμακευτική. Η θεραπεία ζευγαριού είναι αποτελεσματική μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ενώ η συμπεριφορική βοηθά σε ήπιες περιπτώσεις.

Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή διαταραχή που εξουθενώνει το άτομο ψυχικά και σωματικά. Δεν αυτοθεραπεύεται, απαιτεί δομημένη και συστηματική ψυχοθεραπεία και/ή φαρμακευτική αγωγή. Αν νιώθουμε ότι ξεπερνάμε τη θλίψη μας και επανερχόμαστε στην καθημερινότητά μας τότε δεν έχουμε κατάθλιψη. Ο όρος πρέπει να χρησιμοποιείται με μεγάλη προσοχή!

 

Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το

stenos400x400

 

youtube channel