Ο Γιάννης Μεγαλακάκης, χοροδιδάσκαλος – ερευνητής και εκπρόσωπος των κρητικών χορών, εκτός από τους γνωστούς και άγνωστους χορούς που δίδαξε, μας μετέφερε με συγκίνηση την έκφραση του κρητικού.
Ο Μιχάλης Κουνελάκης ή Κουνέλης με το βιολί του, ο Κουτσουρέλης με το λαούτο του στο χανιώτικο συρτό, που το έχουμε δυστυχώς γνωρίσει μόνο ως συρτάκι, ο Δημήτρης Πασπαράκης με τη λύρα του στον Ανωγειανό πηδηχτό, ο Ανδρέας Ροδινός, ο λυράρης που έφυγε πρόωρα με σπουδαίο έργο στην κρητική δισκογραφία, ο Λεωνίδας Κλάδος κορυφή της λύρας στο μαλεβιζιώτη, ο Κώστας Μουζουράκης με την ασκομπαντούρα του στον πηδηχτό Γέργερης Ηρακλείου, ήταν μερικές από τις προσωπικότητες της Κρήτης που γνωρίσαμε μέσα από τη μουσική τους.
Μα και τόπους γνωρίσαμε εκτός από ανθρώπους καθώς ο χορός μας είπε ο Γιάννης δεν είναι παρά η έκφραση της ιδιοσυγκρασίας του καθενός μας διαμορφωμένη από τα βιώματά του και από τον τόπο που ζει. Η Εθιά Ηρακλείου με τον Εθιανό της, τα Ανώγεια Ρεθύμνου με τον Πηδηχτό, οι Λουσακιές Κισσάμου με το Ρόδο, η Κριτσά και ο Κρουστός Ηρακλείου με τον Πρινιανό ήταν μερικοί από τους τόπους που ταξιδέψαμε.
Δεν έλειψαν βέβαια οι σκοποί και οι μαντινάδες. Ακούσαμε ριζίτικα, τα τραγούδια των Λευκών Ορέων που δεν ήταν παρά ο τρόπος επικοινωνίας των κρητικών ανταρτών στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Από τις αρχαιότερες μελωδίες συνδεδεμένες με τη βυζαντινή μουσική. Χορέψαμε Γεργιανό πηδηχτό στο σκοπό «στου παπαχατζή το μύλο» και τραγουδήσαμε μαντινάδες
το Ρόδο βάνω στο νερό
κι αρχίζει και φουντώνει
κι αρχίζει και η αγάπη μας
και ξανά καινουργιώνει
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ μας είπε ο Γιάννης. Ελευθερία είναι ο χορός. Αφήστε τον εαυτό σας ΕΛΕΥΘΕΡΟ, γνωρίστε τον τόπο σας, τους μουσικούς σας, τραγουδήστε, χορέψτε και μη σταματάτε να ερευνάτε. Μόλις που προλαβαίνουμε να διασώσουμε μερικά ακόμα… Πρέπει να αφήσουμε το φολκλορ και να επιστρέψουμε στις ρίζες μας! Έχουμε όλοι ευθύνη για αυτό.
https://css.limnosfm100.gr/limnos/item/7924-oi-anthropoi-kai-oi-mousikes-tis-kritis-sti-limno-me-tin-ypografi-tou-lykeiou-ton-ellinidon.html#sigProId7e3d13b070