«3η γιορτή με την Υψιπύλη» | Αυλαία και για το 3ο Κεφάλαιο (photos)

Τη γιορτή πλαισίωνε μαθητική έκθεση με τα εικαστικά, συγγραφικά, ηχητικά, ακόμη και κηπουρικά έργα των 10 σχολικών ομάδων που συμμετείχαν στις δράσεις και τα εργαστήρια του Κεφαλαίου ΙΙΙ του προγράμματος.

Στην κατάμεστη αίθουσα της «Αποθήκης», που ευγενικά διέθεσαν η ιδιοκτήτρια και οι υπεύθυνες του χώρου, πρώτη πήρε τον λόγο η Δήμαρχος Λήμνου, κ. Ελεονώρα Γεώργα, η οποία μίλησε με θέρμη για το έργο των διοργανωτών και αναφέρθηκε στη σημασία της συνεργασίας των τοπικών εταίρων στο πλαίσιο δράσεων πολιτιστικής εκπαίδευσης. «Θα είμαστε μαζί σας!», δήλωσε κλείνοντας η κ. Γεώργα, απευθυνόμενη στους διοργανωτές.

Για το έργο του Μεσογειακού Ινστιτούτου για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA), συνδιοργανωτή του Κεφαλαίου ΙΙΙ, έκανε λόγο η Πρόεδρός του, κ. Ήβη Νανοπούλου, και υπογράμμισε τη σημασία της εξοικείωσης των παιδιών με το τοπικό περιβαλλοντικό απόθεμα και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.

Την επιστημονική αξία και την παιδαγωγική καινοτομία του προγράμματος «Πού κρύβεται η Υψιπύλη;» ανέδειξε στον δικό της, εξ αποστάσεως, χαιρετισμό η επιστημονική συνεργάτιδά του και μέλος της Ομάδας τεκμηρίωσης, Δρ. Δέσποινα Δούκα.

Τους εταίρους και τους συνεργάτες της Places & Traces στο μαγικό και μαζί απαιτητικό τριετές ταξίδι με την Υψιπύλη ευχαρίστησε η Αγγελική Τσέλιου, συντονίστρια του προγράμματος. Παράλληλα, εξέφρασε την πρόθεση του φορέα να συνεχίσει να το υλοποιεί, εμπλουτίζοντας και ανανεώνοντας το περιεχόμενό του, εφόσον ο Δήμος και οι τοπικοί εταίροι υποστηρίξουν την πρωτοβουλία στην κατεύθυνση της εξασφάλισης νέας χρηματοδότησης.

Στην παρουσίαση που ακολούθησε, η κ. Τσέλιου και ο τοπικός συνεργάτης του MedINA, κ. Ραφαήλ Γιαννέλης, έκαναν σύντομη αναδρομή στα δύο πρώτα Κεφάλαια (2021-22 και 2022-23) και μια εισαγωγική αναφορά στον σχεδιασμό και τις θεματικές του Κεφαλαίου ΙΙΙ (2023-24), για να δώσουν στη συνέχεια τον λόγο στους συνεργάτες -επιστημονικούς και καλλιτεχνικούς- των πρόσφατων δράσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η αρχαιολόγος στην Πολιόχνη, κ. Γεωργία Ταμπακοπούλου, μίλησε για τον πρώτο εκπαιδευτικό περίπατο των σχολείων στην Πολιόχνη, τη δική της ξενάγηση και τη ζωηρή ανταπόκριση των παιδιών, καθώς και για τη σημασία του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. 

Η Δ/ντρια του ΓΕΛ Μούδρου και μέλος της Ομάδας τεκμηρίωσης τουπρογράμματος, κ. Μαρία Παπαπαναγιώτου, παρουσίασε τη δεύτερη επίσκεψη, στο Ιερό των Καβείρων, και την ενεργό συμμετοχή των παιδιών, σε ρόλο σχολιαστών, στους δύο περιπάτους. 

Ως εισηγητής των λογοτεχνικών εργαστηρίων και για τις δύο βαθμίδες, ο συγγραφέας Κώστας Ζαφειρίου ανέπτυξε το σκεπτικό των συναντήσεων και τον τρόπο που αυτές κινητοποίησαν τα παιδιά προκειμένου να εκφραστούν μέσω της δημιουργικής γραφής. 

O εικαστικός Νίκος Δέδες περιέγραψε, αντίστοιχα, πώς καθοδήγησε τα παιδιά του Δημοτικού στην αφήγηση μέσω της ζωγραφικής, συνδέοντας τα δικά του εικαστικά εργαστήρια με τη λογοτεχνική έμπνευση και τη συγγραφή. 

Η δημοσιογράφος Δέσποινα Βασιλειάδου, εισηγήτρια των εργαστηρίων podcasting για τα παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου, εξήγησε πώς τα κείμενα που παρέδωσαν οι σχολικές ομάδες των Συγγραφέων χρησίμευσαν ως πρώτη ύλη για τη σειρά επεισοδίων podcast «Στα φτερά της πεταλούδας. Η Λήμνος των λογοτεχνών μέσα από τα μάτια των παιδιών» που ηχογράφησαν, με τηνδική της καθοδήγηση, οι ομάδες των Podcasters. 

Η σειρά είναι διαθέσιμη στον σύνδεσμο https://soundcloud.com/ypsipyli-podcast. 

Στα εργαστήρια άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (ΑΠΚ) στα οποία είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν, βιωματικά, οι μονάδες ειδικής αγωγής Καλλιθέας και Ρεπανιδίου, και, διαδικτυακά, όλα τα συμμετέχοντα σχολεία, αναφέρθηκε ως κοινωνικός λαογράφος και υπεύθυνος των εργαστηρίων, ο κ. Γιαννέλης. 

Στα πρώτα βήματα του σχεδιασμού και της διοργάνωσης του προγράμματος και στον ρόλο του Λυκείου των Ελληνίδων Λήμνου, με το οποίο η Places & Traces είχε τη χαρά να συνδιοργανώσει τα δύο πρώτα Κεφάλαια, αναφέρθηκε η Πρόεδρός του, κ. Θέκλα Φιλίππου.

Με τις πιο πάνω παρεμβάσεις εναλλάσσονταν, καθ’ όλη τη διάρκεια της γιορτής, οι πραγματικοί πρωταγωνιστές της, οι μαθητικές ομάδες, οι οποίες στάθηκαν πηγή έμπνευσης και μαζί αποδέκτες των δράσεων για μία ακόμη σχολική χρονιά, εκφράζοντας με τη δική τους αυθεντικότητα και φρέσκια ματιά την εμπειρία της συμμετοχής τους και διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού. 

Tα παιδιά του 3ου Δημοτικού σχολείου Μύρινας έκαναν, με μια πρόταση το καθένα, την ανασκόπηση του Κεφαλαίου ΙΙΙ. Η εκπαιδευτικός Λία Τσάκου, εκπροσωπώντας το Γυμνάσιο Μούδρου, αναφέρθηκε στις προσδοκίες των παιδιών από τη συμμετοχή τους και παρουσίασε ένα βίντεο των ίδιων των μαθητών/τριών για την ολοκλήρωση των δράσεων. Το Δημοτικό Νέας Κούταλης αναφέρθηκε στην εμπειρία των περιπάτων στην Πολιόχνη, το Κουκονήσι και το Ιερό των Καβείρων.

Το 1ο Δημοτικό Μύρινας μας μίλησε για όσα αποκόμισε από το λογοτεχνικό και τα εικαστικά εργαστήρια. Το Γυμνάσιο Μύρινας αναφέρθηκε στην εμπειρία του από τα εργαστήρια δημιουργικής γραφής και το ΓΕΛ Μύρινας στα εργαστήρια podcasting.

Το Ειδικό Δημοτικό της Καλλιθέας και το ΕΕΕΕΚ Ρεπανιδίου μίλησαν για τα βιωματικά εργαστήρια ΑΠΚ. Την ίδια στιγμή, το ποίημα του πρώτου και το podcast του δεύτερου -με φιλοξενούμενη την ίδια την Υψιπύλη!- ενθουσίασαν το κοινό. 

Τη γιορτή έκλεισε το ΓΕΛ Μούδρου, με μια αναδρομή στην τριετή εμπειρία του προγράμματος. Τα παιδιά έλαβαν έπαινο και οι εκπαιδευτικοί βεβαίωση από τους διοργανωτές για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, η Αντιδήμαρχος Παιδείας, Διά βίου Μάθησης, Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Ιουλία Λυγδά, η Πρόεδρος του Παλλημνιακού Ταμείου κ. Χριστίνα Σακαρίκου, η Πρόεδρος της ΑΜΚΕ «Λήμνος Τουριστική», κ. Αδαμαντία Γαροφαλλίδου, εκπρόσωποι των τοπικών ΜΜΕ κ.ά.

Για τα παιδικά πρόσωπα στις φωτογραφίες έχει δοθεί άδεια από τους γονείς και κηδεμόνες μέσω των συμμετεχόντων σχολείων. 

Το Κεφάλαιο ΙΙΙ σε αριθμούς:

Συμμετέχοντες

• 10 σχολεία Π.Ε. και Δ.Ε.

• 125 μαθήτριες και μαθητές 8-18 ετών

• 25 εκπαιδευτικοί

• 11 επιστημονικοί & καλλιτεχνικοί

συνεργάτες

Παραδοτέα

• 2 εκπαιδευτικοί περίπατοι

• 10 εργαστήρια

• 5 podcasts

• 2 ενημερωτικές συναντήσεις και 1

Οδηγός υλοποίησης για τους εκπαιδευτικούς

• 1 γιορτή ανοιχτή στο κοινό

• 1 μαθητική έκθεση

Λίγα λόγια για το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα πολιτιστικής εκπαίδευσης «Πού κρύβεται η Υψιπύλη;» σχεδιάστηκε με σκοπό να

προσκαλέσει κατοίκους και επισκέπτες της Λήμνου σε ένα ταξίδι ανακάλυψης των πολλαπλών

“ιστοριών” του νησιού. Ακολουθώντας τη μυθική βασίλισσα, διασχίζουμε εποχές και γεγονότα,

συναντάμε ιστορικά και μυθικά πρόσωπα, και ανακαλύπτουμε το αλλοτινό και το σύγχρονο πρόσωπο

της Λήμνου. Βοηθοί της Υψιπύλης, μαθήτριες και μαθητές 8-18 ετών, που αναλαμβάνουν να

συνεισφέρουν, με ποικίλα αφηγηματικά μέσα, στην ανάδειξη της σημερινής ταυτότητας του νησιού

και των κατοίκων του.

Το πρόγραμμα βασίζεται σε μια ιδέα της Places & Traces, η οποία συνδιοργάνωσε τα Κεφάλαια Ι και

ΙΙ με το Λύκειο των Ελληνίδων Λήμνου και το Κεφάλαιο ΙΙΙ με το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση

και τον Άνθρωπο. Οι δράσεις του τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου

Λήμνου. Υποστηρίζεται από διεπιστημονική ομάδα ειδικών και τον Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας

της Τέχνης του ΕΚΠΑ.

● Το Κεφάλαιο Ι (πιλοτική εφαρμογή) υλοποιήθηκε το σχολ. έτος 2021-22. Συμμετείχαν 3 σχολεία

Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αντλούσε έμπνευση από τη νεότερη και

σύγχρονη Ιστορία της Λήμνου, και τους μεγάλους πολέμους που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα. Τα

παιδιά εκφράστηκαν μέσω της ζωγραφικής και του σχεδίου.

● Στο Κεφάλαιο ΙΙ (σχολ. έτος 2022-23) συμμετείχαν 8 σχολεία. Ορμητήριο των δράσεων ήταν το

μεσαιωνικό Κάστρο της Μύρινας και τα σπουδαία βυζαντινά και οθωμανικά τοπόσημα του

νησιού. Τα αφηγηματικά εργαλεία περιλαμβάνουν για πρώτη χρονιά την κεραμική και τη

φωτογραφία.

● Στo Κεφάλαιο ΙΙΙ (2023-24) συμμετέχουν 10 σχολεία. Το Κεφάλαιο εστιάζει στους προϊστορικούς

χρόνους και την κλασική αρχαιότητα, τη λογοτεχνία με επίκεντρο τη Λήμνο και την άυλη

πολιτιστική κληρονομιά του νησιού. Στα δημιουργικά εργαλεία προστίθενται η δημιουργική γραφή

και η ψηφιακή επεξεργασία της (podcasting).