Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Λήμνος>>Τα δώρα της Λήμνου | Αφιέρωμα στην Καθημερινή

banner roots

Τα δώρα της Λήμνου | Αφιέρωμα στην Καθημερινή
03.11.2019 | 11:54

Τα δώρα της Λήμνου | Αφιέρωμα στην Καθημερινή

Συντάκτης:  Παναγιώτης Σκαπέτης
Κατηγορία: Λήμνος

Τυριά, φλωμάρια, κρασί, παξιμάδια, γλυκά με ιστορία. Το νησί του Βόρειου Αιγαίου αποκαλύπτει τους θησαυρούς του.

Μια τεράστια πεδιάδα είναι η Λήμνος, με το μεγαλύτερο ύψωμά της να φτάνει με το ζόρι τα 450 μέτρα, και τους σιτοβολώνες, τα αμπέλια και τα βοσκοτόπια της να κατεβαίνουν μέχρι τη θάλασσα. Βουτήξτε στα καταγάλανα νερά και στους φυσικούς όρμους της, γυρίστε την από τη μία άκρη της έως την άλλη, γνωρίστε την ιστορία της επισκεπτόμενοι τον προϊστορικό οικισμό της Πολιόχνης, το αρχαίο θέατρο της Ηφαιστείας και το ιερό των Καβείρων, περπατήστε μέχρι τη λιμνοθάλασσα της Αλυκής όπου κατοικούν τα φλαμίνγκο, φορέστε μποτάκια για να διασχίσετε την καυτή άμμο στην ελληνική έρημο των Αμμοθινών ή αδράξτε την ευκαιρία για θαλάσσια σπορ στην παραλία Κέρος.

Κυρίως όμως... γευτείτε την! Δοκιμάστε τα βενιζελικά και τους σαμσάδες, τα περίφημα τυριά της, τα παξιμάδια, τα κρασιά και τα ζυμαρικά της. Γνωρίστε τους παραγωγούς, μυηθείτε στα μυστικά των θαλασσινών μεζέδων και πηγαίνετε για πικνίκ με γεμιστό αρνάκι, αστακούς με χόρτα και τηγανόπιτες με τριμμένο μελίχλωρο, περιχυμένες με μέλι.
Toυς γαστρονομικούς θησαυρούς της η Λήμνος τους προσέχει, τους τιμά και τους μοιράζεται με τους επισκέπτες της. Κατεξοχήν προορισμός για foodies, προσφέρεται αυτή την εποχή για να ανακαλύψετε τόσο τις φυσικές ομορφιές όσο και τα πολύτιμα γευστικά μυστικά της. 


 Άποψη της Μύρινας. (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

1. ΣΤΗ ΜΥΡΙΝΑ

Στην πρωτεύουσα του νησιού το καλοδιατηρημένο μεσαιωνικό κάστρο κυριαρχεί, χωρίζοντας την ακτή της σε Ρωμαίικο και Τούρκικο Γιαλό. Εκτός από τα εντυπωσιακά αρχοντικά των Αιγυπτιωτών Λημνιών, θα δείτε τις πάπιες να σουλατσάρουν στον παραλιακό δρόμο και φυσικά τα ελαφάκια, που αφήνουν για λίγο την κατοικία τους στο κάστρο για να «περιεργαστούν» τους επισκέπτες από κοντά.

• Για βενιζελικά και σαμσάδες
Στο πωλητήριο της Μυρσίνης Χρυσοκεφάλου-Χορού Κασπακ’νές λιχουδιές (πλατεία ΚΤΕΛ, τηλ. 22540-29858) θα βρείτε εξαιρετικά χειροποίητα ζυμαρικά, όπως τα φλωμάρια, πίτες και παξιμάδια, που παρασκευάζει η ίδια με τον σύζυγό της Ιωάννη Χορό στο εργαστήρι τους στον Κάσπακα. Το βαρύ πυροβολικό του εργαστηρίου, όμως, είναι οι σαμσάδες και τα βενιζελικά. Οι σαμσάδες είναι τοπικά γλυκά σαν σαραγλί, με σουσάμι και αμύγδαλο, περιχυμένα με ντόπιο θυμαρίσιο μέλι και τραγανά φύλλα κρούστας. Της Μυρσίνης είναι φίνοι, απίστευτα τραγανοί και δεν λιγώνουν. Τα βενιζελικά είναι μικρά, στρογγυλά φοντάν με αμυγδαλόψιχα και σοκολάτα, καλυμμένα με λευκό γλάσο. Πήραν την ονομασία τους από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που τα αγάπησε όταν τα δοκίμασε στο νησί μετά την απελευθέρωση.

• Για τυριά και ψωμί από μαυραγάνι
Οι Λημνιοί τρώνε τα τυριά τους σκέτα, τα βάζουν στις πίτες, στα ζυμαρικά, στις σούπες, στο ψωμί και πάνω στο αρνί, το περίφημο «κασπακ’νό». Το μελίχλωρο και το καλαθάκι είναι τα παραδοσιακά τυριά τους από αιγοπρόβειο γάλα. Το κασκαβάλι, το τυρί των κεχαγιάδων (σ.σ. Λημνιών κτηνοτρόφων), που παράγει η εταιρεία Χρυσάφης μοιάζει με το μελίχλωρο, αλλά έχει πιο έντονο άρωμα και βουτυράτη γεύση. Στα πρατήρια Χρυσάφη (5 καταστήματα στη Μύρινα, www.xrisafi.gr) θα βρείτε και το μοναδικό ψωμί από μαυραγάνι, το εκλεκτό σιτηρό με τα μαύρα άγανα και την πολύπλοκη, βαθιά γήινη γεύση.


Τυροκομικά προϊόντα από το Κτήμα Βίγλα. (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

Λίγο έξω από τη Μύρινα, προς Κάσπακα, το Κτήμα Βίγλα (τηλ. 22547-70006) είναι ένα σύγχρονο τυροκομείο με πωλητήριο του Γιώργου Βοΐδη και των γιων του, Άρη και Γιάννη. Εκτός από τα τυριά του, δοκιμάστε το εξαιρετικό πρόβειο γιαούρτι του με το απαλό άρωμα και τη φίνα υφή.

2. ΣΤΟΝ ΜΟΥΔΡΟ

Ο δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός μετά τη Μύρινα και τεράστιο φυσικό λιμάνι έμεινε γνωστός από την ομώνυμη Συνθήκη που υπογράφτηκε το 1918 μεταξύ της Τουρκίας και των Συμμάχων. Οι πολυφωτογραφημένες παραλίες Μικρό και Μεγάλο Φαναράκι βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής.

• Για λημνιακό πρωινό
Στην Pezoula (Πλατεία Ηρώων, τηλ. 22540-71059) του Αλέξανδρου Αλεξάνδρου, με τις χρωματιστές μαξιλάρες στη φαρδιά πεζούλα και τους φουντωτούς βασιλικούς στους χαρακτηριστικούς μπλε-λευκούς τενεκέδες, θα γευτείτε το καλύτερο λημνιακό πρωινό: καπλαμά, δηλαδή φρυγανισμένο χωριάτικο ψωμί με ψημένο μελίχλωρο Λήμνου και στην κορυφή τηγανητό αυγό με μελάτο κρόκο. Δίπλα του μια ζουμερή ντομάτα, κομμένη στα τέσσερα, πασπαλισμένη με χοντρό αλάτι. Στραπατσάδα με ντομάτα και φρέσκια ρίγανη, ομελέτες με τριμμένο κολοκυθάκι και μελίχλωρο, τυρόπιτες με φρέσκο καλαθάκι, αλλά και λαλαγγίτες (λουκουμάδες) με κανέλα και ντόπιο μέλι.


Ξεκινήστε τη μέρα σας με ένα χορταστικό πρωινό στην Pezoula. (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

Τip: Γνωρίστε τον Αλέξανδρο Αλεξάνδρου, τον ιδιοκτήτη της Pezoula και δημιουργό του site γαστρονομικού τουρισμού Taste Lemnos (www.tastelemnos.com). Μαζί θα επισκεφτείτε οινοποιεία, τυροκομεία και εργαστήρια κεραμικής, θα πλέξετε το δικό σας καλαθάκι για το τυρί και θα ζυμώσετε παραδοσιακές πίτες. Μαζί του θα περιηγηθείτε στο Κτήμα Όλον του Τάση και της Ρένας Λασκαρίδου στο Διαπόρι, με τον πρώτο ελαιώνα του νησιού, θα δείτε τη διαδικασία ελαιοποίησης και θα απολαύσετε απαράμιλλη φιλοξενία από τους οικοδεσπότες.


Λημνιακή φιλοξενία στο Κτήμα Όλον. (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

3. ΣΤΑ ΛΥΧΝΑ

Μικρό, όμορφο χωριό με λιγοστούς κατοίκους (περί τους 70), χτισμένο σε λόφο 1 χλμ. από τον Μούδρο.

• Γεύμα για αστέρι Michelin
Το Έννοια πο’χς (σ.σ. μη νοιάζεσαι, μη σκας), καφενείο-εστιατόριο, αποτελεί από μόνο του προορισμό και λόγο να επισκεφτείτε το νησί (τηλ. 22540-71742). Ο ιδιοκτήτης, Βασίλης Πιαντές, το αποκαλεί «καφενείο επαναπατρισμένων Λημνιών και προμαζωμάτων (υποτιμητική λέξη για τους ξενοφερμένους στο νησί)».


Τα Λύχνα μπήκαν στον γαστρονομικό χάρτη χάρη στο καφενείο-εστιατόριο «Έννοια πο’χς». (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

Σερβίρει καφέ από το πρωί στους λιγοστούς κατοίκους του μικρού χωριού – άλλο καφενείο δεν υπάρχει. Ο ταλαντούχος Ελληνοαυστριακός Λουκάς Μάιλερ, μαζί με την Ελπίδα και τον Άκη στην κουζίνα, μαγεύει με τα πιάτα του, τις πρώτες ύλες και τις τεχνικές του. Είναι αυτό το μοναδικό μέρος σε ένα μικρό και άσημο χωριό, χωρίς τουρισμό, που μοιάζει σαν αυτά που ζηλεύεις στα ταξίδια σου στην υπόλοιπη Ευρώπη. Φτάνεις στη μέση του πουθενά και στο τραπέζι καταφτάνουν ριζότο με σκορπίνα και πολτό φουρνιστού κρεμμυδιού, πεσκανδρίτσα με κολοκυθανθούς, κρέμα ταραμά και ντοματοσαλάτα με λακέρδα και «λάδι» φρέσκου κρεμμυδιού.


Αξίζει μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του Πορτιανού. (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

4. ΣΤΟ ΠΟΡΤΙΑΝΟΥ

Καταπράσινο μικρό χωριό στη μέση της διαδρομής από Μύρινα για αεροδρόμιο. Επισκεφτείτε το Λαογραφικό Μουσείο (τηλ. 22540-51785) με τη δροσερή αυλή και τα παραδοσιακά εκθέματα.

• Για τραγανά παξιμάδια
Λίγο πριν βγείτε από το χωριό, θα δείτε το εργαστήριο αρτοσκευασμάτων και πρατήριο Ποριάζη (τηλ. 22540-51110). Προμηθευτείτε τα ευμεγέθη παξιμάδια τους από ντόπια σιτάρια και κριθάρια. Καλλιεργούν γύρω στα 1.200 στρέμματα, ενώ άλλα τόσα είναι συνεργαζόμενων παραγωγών. Τη δουλειά οι Ποριάζηδες την ξέρουν από παλιά, από το 1919 που η οικογένεια άνοιξε τον πρώτο φούρνο. Σήμερα έχει περάσει στην τέταρτη γενιά. Παρασκευάζουν 2 τόνους παξιμάδια και ψωμί την ημέρα.)

5. ΣΤΟ ΓΟΜΑΤΙ

Φυσικός όρμος με μεγάλη παραλία με ψιλή άμμο, στις βόρειες ακτές της Λήμνου, κοντά στις Αμμοθίνες. Απέχει 3-4 χλμ. από το χωριό Κατάλακκο. Μεγάλο μέρος της διαδρομής είναι βατός χωματόδρομος.


Η «τέχνη» των φλωμαριών ταξιδεύει από γενιά σε γενιά. Το άνοιγμα του φύλλου θέλει μαστοριά. (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

• Για παραδοσιακό φαγητό νέας εποχής
Αφού περπατήσετε στην καυτή άμμο των Αμμοθινών και κολυμπήσετε στα δροσερά νερά της παραλίας Γομάτι, θα φάτε τα καλύτερα. Ακριβώς πάνω από την παραλία θα βρείτε το Φλωμάρι (τηλ. 6976-144381), ένα απίθανο εστιατόριο με ιδιοκτήτρια και σεφ την υπέροχη Μάλαμα Mπανάβου. Νέα και ταλαντούχα, μαγειρεύει καταπληκτικά λημνιακά φαγητά, μαζεύει το κρίταμο από το απέναντι νησάκι και επιλέγει τις πιο εκλεκτές πρώτες ύλες. Μαγειρεύει ζουμερό αστακό με φλωμάρια, κοκκινιστό κόκορα, αρνάκι στα αμπελόφυλλα, συνδυάζοντας τα ντόπια υλικά και τις παραδοσιακές συνταγές με σοβαρές, σεφίστικες τεχνικές. Όπως «πίσω από κάθε επιτυχημένο άνδρα κρύβεται μια δυναμική γυναίκα», έτσι και στην περίπτωσή μας, «πίσω από κάθε άξια σεφ κρύβεται η Ελληνίδα μάνα». Η γλυκύτατη μητέρα της Μάλαμας, η κυρία Φωτεινή, ζυμώνει το ψωμί, ανοίγει τα φύλλα για τις πίτες και θυμάται με το μικρό τους όνομα όλους τους πελάτες, αν και είναι πολλοί.

6. ΣΤΟΝ ΚΑΣΠΑΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΑΡΠΑΣΙ

Ο Κάσπακας, βόρεια της Μύρινας, φημίζεται για τα αμύγδαλά του και έδωσε και το όνομά του στο κασπακ’νό, το ψητό αρνάκι με μυρωδικά, ρύζι και φρέσκο καλαθάκι. Το Καρπάσι βρίσκεται εκ διαμέτρου αντίθετα, βόρεια του αεροδρομίου, και δεν θα τα αναφέραμε μαζί, αν δεν είχαν να επιδείξουν δύο από τα πιο αξιόλογα οινοποιεία του νησιού.

• Για κρασιά αξιώσεων
Το κόκκινο Λημνιό ή Καλαμπάκι (η αρχαιότερη καταγεγραμμένη ποικιλία στον κόσμο) και το λευκό Μοσχάτο Αλεξανδρείας αποτελούν το βαρύ πυροβολικό του νησιού και θα ήταν κρίμα να φύγετε χωρίς να τα δοκιμάσετε. Άλλωστε, όπως αναφέρει στους «Δειπνοσοφιστές» ο Αθήναιος, «δεν υπάρχει κρασί καλύτερο να πιεις από ένα γλυκό της Λήμνου».
Στον Κάσπακα θα βρείτε το οινοποιείο των Ι. Σαββόγλου και Π. Τσιβόλα (Limnos organics wines, τηλ. 22540-22270) με τα πολυβραβευμένα κρασιά τους από αμπέλια βιολογικής καλλιέργειας. Είναι επισκέψιμο καθημερινά κατόπιν συνεννόησης και μπορείτε να πάρετε μέρος σε δοκιμές και γευσιγνωσίες οίνου και αποσταγμάτων.


Τα ονομαστά κρασιά του Κτήματος Χατζηγεωργίου. (Φωτογραφία: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ)

Στο Καρπάσι, στο Κτήμα Χατζηγεωργίου (τηλ. 22540-31082) θα δοκιμάσετε υπέροχα κρασιά, μεταξύ άλλων και τα περίφημα ημιαφρώδη τους, και θα ξεναγηθείτε από την Πωλίνα Χατζηγεωργίου, που θα σας δώσει και σημαντικές πληροφορίες για την ιστορία του οίνου στη Λήμνο.

Πηγή: kathimerini.gr

Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το