Μερικές φορές η παραγωγή λέξεων του παιδιού μπορεί να μην πλησιάζει αρκετά στη λέξη πρότυπο. Πράγματι, ακόμα κι αν η παραγωγή των πρώτων λέξεων του παιδιού σας είναι κακή κατά την προσέγγισή τους, μπορείτε να αρχίσετε να εμπλουτίζετε το ρεπερτόριό του με λέξεις που γνωρίζει και κατανοεί ταυτόχρονα, χρησιμοποιώντας τη δεύτερη υποστήριξη που είναι ένα εικονογραφημένο βιβλίο με τις πρώτες λέξεις.
Γιατί είναι σημαντικό να μην περιοριστεί κανείς στο να δουλεύει με τις μόνες λέξεις που μπορεί να εκφράσει το παιδί;
Τα βασικά
- Πριν μιλήσει, το παιδί θα ακούσει, επομένως είναι απαραίτητο να μιλήσετε στο παιδί σας!
- Ακριβώς επειδή το παιδί δεν μιλάει ή δεν εκφράζεται σαν ενήλικας δεν σημαίνει ότι το παιδί δεν καταλαβαίνει.
- Το να μην μιλάτε στο παιδί σας, επομένως, τού στερεί το μοντέλο στο οποίο θα βασιστεί για να αρχίσει να παράγει με τη σειρά του.
Πώς να το κάνουμε ;
Πάρτε μια ιδέα
Ξεκινήστε επιλέγοντας 5 λέξεις που είναι οι πιο «συνηθισμένες» (ενέργειες, αντικείμενα) από το μωρό σας, τις οποίες θα χρησιμοποιείτε και θα επαναλαμβάνετε σε διάφορες ρουτίνες και δραστηριότητες, με περιττό τρόπο, αρκετές φορές μέσα στην εβδομάδα. Προσοχή, δεν ζητείται επανάληψη από το παιδί, για τη στιγμή που το παιδί είναι εμποτισμένο με τα λόγια σας, είστε το πρότυπό του, είναι το λουτρό γλώσσας!
Μόλις το παιδί σας κατανοήσει και χρησιμοποιήσει αυθόρμητα τις λέξεις που εισάγονται, μπορείτε να τις προσθέσετε σιγά σιγά ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα.
Άρχισε να μοντελοποιεί συνδυασμούς δύο λέξεων, από αυτές που ήδη γνωρίζει, σε διάφορα πλαίσια.
Συνεχίστε, αναδιατυπώνοντας εάν είναι απαραίτητο, και στη συνέχεια επιμηκύνετε τα λόγια του παιδιού σας ενώ παραμένετε διαθέσιμοι σ’αυτό!
Θυμηθείτε να ενσωματώσετε ξανά το λεξιλόγιο που θεωρείτε ότι αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια των εβδομάδων μέσα από διάφορες εμπειρίες.
Μερικές ιδέες για δραστηριότητες που βασίζονται στο εικονογραφημένο βιβλίο των πρώτων λέξεων:
- Ταίριασμα αντικειμένου/φωτογραφίας/εικόνας.
- Ταξινομήστε τις φωτογραφίες ή τις εικονοκάρτες σύμφωνα με ένα κριτήριο (άνθρωποι, ζώα/αντικείμενα).
- Δημιουργήστε μια ανάμνηση με φωτογραφία/εικόνα.
- Κάντε ένα μπίνγκο με αντικείμενα ή/και εικόνες.
- Δημιουργήστε ένα άλμπουμ με φωτογραφίες μελών της οικογένειας και καθημερινά αντικείμενα που χρησιμοποιεί περισσότερο το παιδί.
- Φτιάξτε ένα κολιέ με αυτές τις ίδιες εικόνες και δώστε το κολιέ σε κάθε ιδιοκτήτη (κολιέ με το μενταγιόν της μαμάς που θα βάλουμε στο λαιμό της κ.λπ.)
- Κάντε ένα είδος κυνηγιού θησαυρού κρύβοντας εικόνες ή αντικείμενα σε διάφορα σημεία γύρω από το σπίτι.
Εκτός από λέξεις που δηλώνουν μέλη της οικογένειας ή καθημερινά αντικείμενα, σκεφτείτε να χρησιμοποιήσετε λέξεις που προσδιορίζουν βασικές ανάγκες: ύπνος, φαΐ, νερό, γάλα τσίσα… λέξεις που εκφράζουν θετικά και αρνητικά συναισθήματα: λύπη, χαρά, φόβο, μου αρέσει, δε μου αρέσει… οι πρώτες κοινωνικές ρουτίνες: γεια σου, αντίο, ευχαριστώ, παρακαλώ, θέλω/δε θέλω, πάρε/δώσε, πάλι…
Μερικές ακόμα συμβουλές:
Μην ξεχνάτε να ζητάτε τις παραγωγές του παιδιού σας, θαυμάστε αυτές τις προσπάθειες παραγωγής, αφήστε το να νιώσει την αναπνοή/ δονήσεις των ηχητικών εφέ όταν δυσκολεύεται να τα αναγνωρίσει και να τα αναπαραγάγει.
Να είστε σε επιφυλακή για τυχόν αντιδράσεις από το παιδί σας, ακόμα κι αν δεν είναι σαν το μοντέλο που παρέχετε, απαντήστε "σε ηχώ" για να δημιουργήσετε έναν ήχο, κινητικό ερέθισμα ή/και χειρονομία-μίμηση. Εάν το παιδί καταλάβει ότι το μιμούνται, τότε θα νιώσει ότι υπάρχει, εκτιμάται ως άτομο και θέλει να ξεκινήσει από την αρχή, θα είναι έτσι πιο προσεκτικό, δραστήριο. Στη συνέχεια, μπορείτε να διασκεδάσετε αντιστρέφοντας τους ρόλους, αυτόν του μοντέλου και αυτόν του μιμητή. Αυτές οι «φυσικές» ικανότητες, που μπορούν να ασκηθούν σε όσους δεν τις χρησιμοποιούν αυθόρμητα, μπορούν στη συνέχεια να κινητοποιηθούν για να ξεκινήσουν την επικοινωνία ακόμη και χωρίς λόγια.
Σαφώς, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το κάθε παιδί είναι διαφορετικό και δεν ισχύουν όλα για όλους τους μικρούς μας ήρωες. Παίξτε με το παιδί σας, κι αν δεν έχετε το χρόνο για αυτό, τότε περάστε στιγμές της καθημερινότητάς σας με την καλύτερη παρέα σας, το παιδί σας. Το μαγείρεμα, το καθάρισμα, μέχρι και το άπλωμα των ρούχων, μπορούν να μετατραπούν σε ένα διασκεδαστικό παιχνίδι στο οποίο μπορείτε να εντάξετε τα φωνητικά πρότυπα - λέξεις. Καλό παιχνίδι!
ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ άρθρου: Κωνσταντίνα Καλλιντέρη – Λογοθεραπεύτρια
Βασιλική Νικολοπούλου – Εργοθεραπεύτρια
Απόστολος Καμπάς – Βοηθός Εργοθεραπευτή
