Η πρωτοβουλία αυτή έχει στόχο να ενισχύσει την αμοιβαία συνεργασία απέναντι στις αυξανόμενες γεωπολιτικές προκλήσεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και η ανάγκη για ευρωπαϊκή αμυντική αυτονομία. Η υπό διαπραγμάτευση αμυντική συμφωνία θα επιτρέψει στις βρετανικές εταιρείες όπλων να αποκομίσουν μεγαλύτερα δυνητικά οφέλη από ένα ταμείο της ΕΕ ύψους 150 δισ. ευρώ (129 δισ. στερλίνες).
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλούνται οι Times, η συμφωνία αυτή θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την εξαγωγή βρετανικών οπλικών συστημάτων αξίας πολλών δισεκατομμυρίων λιρών προς κράτη -μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, ΄γράφει η εφημερίδα, φαίνεται να σχετίζεται με υποχωρήσεις εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου σε ζητήματα όπως τα δικαιώματα αλιείας - ένας τομέας που φαίνεται να αποτελεί κλειδί για την περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας.
Σύνοδος Κορυφής Ηνωμένου Βασιλείου - ΕΕ
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας σερ Κιρ Στάρμερ προγραμματίζει να φιλοξενήσει η Σύνοδο Κορυφής Ηνωμένου Βασιλείου - ΕΕ στις 19 Μαΐου στο Λονδίνο. Στην ατζέντα περιλαμβάνονται θέματα όπως η μείωση των εμπορικών περιορισμών, η ενίσχυση της ασφάλειας, καθώς και η αποκατάσταση μιας πιο σταθερής και λειτουργικής σχέσης με την ΕΕ.
Σε σχετική δήλωση, κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε : «Η επικείμενη σύνοδος κορυφής Ηνωμένου Βασιλείου ΕΕ θα καλύψει πληθώρα θεμάτων στο πλαίσιο της προσπάθειάς μας να χτίσουμε μια σταθερή και εποικοδομητική σχέση που να εξυπηρετεί το εθνικό μας συμφέρον. Παρότι δεν έχει επιτευχθεί κάποια τελική συμφωνία, παραμένουμε σαφείς τις θέσεις μας ότι θα διασφαλίσουμε τα συμφέροντα του τομέα της αλιείας. Το Ηνωμένο Βασίλειο ανέκαθεν διαδραμάτιζε ηγετικό ρόλο στην άμυνα, στην άμυνα και την ασφάλεια της Ευρώπης. Και είμαστε πρόθυμοι να διαπραγματευτούμε μια συμφωνία εταιρικής σχέσης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας με την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ένα νέο αμυντικό σύμφωνο
Ένα αμυντικό σύμφωνο ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου είναι πιθανό να αποτελέσει το σημαντικότερο σημείο της πρώτης συνόδου κορυφής μετά το Brexit τον Μάιο, αλλά όπως επισημαίνουν οι αναλυτές υπάρχουν ακόμη προβλήματα που οι δύο πλευρές θα πρέπει να επιλύσουν και που σχετίζονται με το κατά πόσο τα κράτη μέλη θα επιμείνουν στη σύνδεση της ασφάλειας με μια ξεχωριστή συμφωνία για την αλιεία.
Η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με την κυβέρνηση του σερ Κιρ Στάρμερ μια εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας, η οποία στην ουσία θα αντιμετωπίζει το Ηνωμένο Βασίλειο ως χώρα μέλος της ΕΕ για τις αμυντικές προμήθειες, όταν πρόκειται για ένα υπό διαμόρφωση ταμείο επανεξοπλισμού ύψους 150 δισ. ευρώ.
Παρόλο που η Βρετανία αποχώρησε από την ΕΕ το 2020, δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους στρατιωτικούς παίκτες στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η προσέγγιση που παρατηρείται τώρα είναι αποτέλεσμα τόσο των πιέσεων από την Ουάσιγκτον για ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεισφοράς στο ΝΑΤΟ όσο και των εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΕ.
Η υπό διαπραγμάτευση συμφωνία δεν αναμένεται να εντάξει το Λονδίνο σε μόνιμους αμυντικούς μηχανισμούς της ΕΕ, όπως η PESCO (Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία), αλλά θα προβλέπει συμμετοχή σε κοινά προγράμματα, ανταλλαγή πληροφοριών, διαχείριση κρίσεων, και πιθανώς κοινή συμμετοχή σε στρατιωτικές αποστολές υπό την ομπρέλα της ΕΕ.
Η βρετανική κυβέρνηση φαίνεται έτοιμη να υιοθετήσει πιο πραγματιστική στάση, αφήνοντας πίσω της τη σκληρή γραμμή απομονωτισμού που χαρακτήρισε τις πρώτες μετα-Brexit χρονιές. Από την πλευρά της ΕΕ, η ένταξη της Βρετανίας σε συγκεκριμένες δομές θα ενίσχυε την επιχειρησιακή ικανότητα της Ένωσης, ιδιαίτερα στον τομέα της στρατιωτικής τεχνογνωσίας και των υπηρεσιών πληροφοριών.
Βασικά σημεία της επερχόμενης συμφωνίας:
- **Στρατηγικός Διάλογος**: Δημιουργία τακτικού διαλόγου σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας για θέματα γεωπολιτικής και ασφάλειας.
- **Κοινή Εκπαίδευση & Ασκήσεις**: Συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου σε ασκήσεις της ΕΕ, με στόχο την αύξηση διαλειτουργικότητας.
- **Ανταλλαγή Πληροφοριών**: Συνεργασία σε επίπεδο αντικατασκοπείας, κυβερνοασφάλειας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
- **Αποστολές & Επιχειρήσεις**: Δυνατότητα συμμετοχής της Βρετανίας σε αποστολές της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ).
- **Αμυντική Βιομηχανία & Έρευνα**: Συνεργασία σε ερευνητικά προγράμματα στον τομέα της άμυνας και της στρατιωτικής τεχνολογίας, πιθανώς με πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση υπό όρους.
- **Ευελιξία & Μη Δέσμευση**: Η συμφωνία θα προβλέπει ευελιξία για τη Βρετανία, χωρίς πλήρη υποχρέωση συμμόρφωσης με τη στρατηγική της ΕΕ.
Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να έχει θετική απήχηση τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Λονδίνο, ιδιαίτερα σε μια εποχή αυξανόμενης παγκόσμιας αστάθειας. Η επιτυχής ολοκλήρωση της συμφωνίας θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως πρότυπο για άλλες μορφές συνεργασίας Ηνωμένου Βασιλείου – ΕΕ στο μέλλον, εντός ή εκτός θεσμικών πλαισίων.
